De slachtofferrol. Zo van tijd tot tijd komen we er allemaal wel eens in klem te zitten. Het gevoel dat ons onrecht is aangedaan, het gevoel dat jij gelijk hebt en die ander het fout heeft. In zo’n situatie dien je je bewust te zijn van het feit dat het gevoel een slachtoffer te zijn, je alleen maar verder in de miserie helpt. Dat besef ontbreekt vaak, niet op zijn minst doordat deze lage energie je zelfreflectie compleet onderuit haalt.
Het gevoel een slachtoffer te zijn verlamt. Je komt niet meer tot actie en je verliest jezelf in een fuik van verdriet en zelfmedelijden. Hoe voorkom je dit en hoe geraak je eruit? In deze blog deel ik graag een paar tips die je daarbij kunnen helpen.
1. Weet wat de slachtofferrol je oplevert
Aandacht en empathie. Ieder gedrag heeft een positieve intentie. Je krijgt een hoop aandacht en wellicht ook empathie. Het levert jou een goed gevoel op wanneer je merkt dat anderen meeleven en je proberen te helpen. Dat is echter vaak van korte duur. De ander is jouw ‘geklaag’ vaak snel beu. Je loopt geen risico. Wanneer je in je slachtofferrol zit, verkramp je en je doet dus niks meer. Wie niets doet, loopt ook geen risico op mislukking of afwijzing. Pijn vermijden is een sterke impuls. Je hoeft geen verantwoordelijkheid te nemen. Zelf de verantwoording nemen voor je leven is hard werken. Je zult moeilijke beslissingen moeten nemen en dat kan soms erg zwaar zijn. De verantwoording bij een ander leggen is veel makkelijker. Je hebt het gevoel gelijk te hebben. Wanneer je je een slachtoffer voelt, en je de schuld bij een ander weet te leggen, geeft je dat een goed excuus jouw situatie recht te praten. Lekker toch? Weten wat het je oplevert, helpt je bewust te maken van jouw gedachten en gevoelens hierbij. Bewust zijn is de eerste stap om dan STOP te kunnen zeggen tegen die gedachten en een andere strategie van denken te kiezen.
2. Accepteer dat je géén slachtoffer bent
Pas wanneer je bereid bent de eerder genoemde voordelen los te laten en de consequenties van verantwoordelijkheid te accepteren, kun je los komen uit je slachtoffer rol. Dat kan best even een leeg, alleen en verlaten gevoel geven. De ‘gedachtenloop’ van denken over wie schuld is aan wat, is er niet meer en daar moet iets anders voor terug komen. Je zult nieuwe gedachten moeten toelaten die in het begin best vreemd zullen zijn.
3. Neem de verantwoordelijkheid voor jouw leven
Eén van de redenen van een laag zelfvertrouwen, is ontbreken van het nemen van verantwoordelijkheid over je eigen leven. Daar waar je nu bent, daar heb je gisteren voor gekozen. Nee… niet weer komen met excuses.. Jouw verantwoordelijkheid, jouw keuze. Als je morgen ergens anders wilt zijn, zal je nu andere keuzes moeten maken. Andere keuzes voor belangrijke zaken in jouw leven zoals jouw relatie, jouw ambities en jouw doelen. Jij moet nu het heft in handen nemen over jouw leven. Er is echt niemand anders die dat voor je gaat doen. Kom tot actie!
4. Werk aan je zelfvertrouwen
Mensen worden niet geboren met zelfvertrouwen, ze worden gemaakt. Natuurlijk heeft de een het van nature wat meer dan de ander maar zelfvertrouwen en assertiviteitkunnen groeien en verbeteren. Het best en het snelst werkt het wanneer je mensen met zelfvertrouwen gaat spiegelen. Besteed aandacht aan je uiterlijk, je kleding. Gedraag je zoals zij zich gedragen; loop rechtop, spreek duidelijk, maak oogcontact en oefen dit gedrag veel. De wet van oorzaak en gevolg gaat voor jou omgekeerd aan de slag. Je gevoel wordt beïnvloed door het zelfvertrouwen in je gedrag. Je zult merken dat je steeds steviger in je schoenen komt te staan.
5. Dankbaarheid
Alles wat je aandacht geeft groeit. Negatieve gedachten geven negatieve energie, positieve gedachten positieve. En.. wanneer je even focust.. er zijn genoeg zaken, ook in jouw leven waar je dankbaar voor kunt zijn. Bedenk; er is altijd wel iemand die er nog beroerder aan toe is dan jij. Deze laatste gedachten veranderen meteen ook je focus van kokervisie, gericht op jezelf, naar een periferische blik op anderen in de wereld om je heen. Het geeft meteen licht en lucht in je eigen situatie. En leerde Cruijff ons niet; ‘In ieder nadeel zit een voordeel?’ Ga op zoek naar de kansen in de situatie waarin je verkeert. Je zult merken dat dat helpt het probleem op te lossen of om iets goeds te halen uit de huidige situatie. Dat werkt veel beter dan je af te vragen “Waarom ik’ waardoor je de situatie uiteindelijk alleen maar verergert.
6. Vergeving
Ik zal nooit vergeten hoe ik de vrouw van Gerrit Jan Heijn hoorde zeggen; ‘Ik heb het hem (de moordenaar) vergeven. Niet voor hem, maar voor mezelf.’ Haat kan je helemaal verteren. Het is een energie waar je niet in wilt zitten. Je komt eruit door de ander te vergeven. Zolang je het de ander niet vergeeft, blijf je gelinkt met diegene. Jouw gedachten gaan keer op keer terug naar de persoon die jou onrecht heeft aangedaan. Deze emotionele link is een afvoer waardoor al je energie wegloopt. Het zorgt voor lijden in jezelf en vaak ook bij de mensen om je heen. Wanneer je in staat bent te vergeven, laat je niet alleen de ander los. Je maakt ook jezelf los van al die negatieve energie.
7. Help een ander
Richt je focus op de wereld buiten jezelf en help iemand anders. Ben jij nu in staat om een ander van dienst te zijn? Kun jij nu waarde toevoegen in het leven van een ander? Dit zijn zinvolle vragen om je mindset in de juiste energie te krijgen. Alleen al hier over nadenken helpt. Hoe je over anderen denkt beïnvloedt namelijk het denken over jezelf. Wanneer je over anderen oordeelt, oordeel je ook over jezelf. Wanneer je anderen helpt, help je ook jezelf. Hoe meer je van anderen houdt, hoe meer je houdt van jezelf. Probeer het eens een week en je zult zien dat het helpt je eigen wereld anders te gaan zien.
8. Geef jezelf een paar dagen vrij
Ik ben ervan overtuigd dat deze tips je gaan helpen. Maar je zult ongetwijfeld ook terugvallen.. En dat is ook prima. Het overkomt ons allemaal. Neem het jezelf niet kwalijk. Je hebt grote stappen gezet. Een keer struikelen overkomt de beste. Vier je succesjes en maak er geen groot drama van als je een keer valt. Tracteer jezelf op wat ontspanning en houd je energie hoog.
9. Geef zelfsabotage geen kans
Waarom saboteren we onszelf? Dat heeft alles met controle te maken. Wanneer we in de slachtofferrol zitten, zijn we onszelf des te bewuster van hoe kwetsbaar we werkelijk zijn. Wanneer tegenslag zich dreigt aan te dienen, zorgt deze slachtofferrol ervoor dat je ook daadwerkelijk slachtoffer wordt. Dat is namelijk te controleren. Je wordt dan ook niet teleurgesteld en de slachtofferrol bevestigt zichzelf. Op die manier zorgt de slachtofferrol dat jouw succes en plezier teniet wordt gedaan door het zelfdestructieve gedrag wat daarbij hoort. Maar dat kan de slachtofferrol alleen met jouw medewerking. Stop daarmee!
10. Shift je mindset van slachtoffer naar overlever
Goede mensen overkomen slechte dingen. Zonder twijfel, dat gebeurt. De sleutel zit in het feit hoe jij daar mee omgaat. Maxine Schnall schrijft in haar boek: “What Doesn’t Kill You Makes You Stronger” de twee verschillende manieren hoe daar mee om te gaan.
- Een slachtoffer vraagt zich af hoelang het duurt voordat het weer beter wordt, een overlever neemt het besluit om zich goed te voelen ook al zijn de omstandigeden daar niet naar.
- Een slachtoffer geeft op, een overlever blijft stappen zetten om vooruit te komen.
- Een slachtoffer verzuipt in zelfmedelijden, een overlever stelt anderen gerust.
- Een slachtoffer is jaloers op het succes van anderen, een overlever wordt erdoor geïnspireerd.
- Een slachtoffer focust op de pijn van het verlies, een overlever koestert plezierige herinneringen.
- Een slachtoffer zoekt vergelding, een overlever zoekt verlossing.
- En het belangrijkste, een slachtoffer gaat de strijd aan met het leven, de overlever omarmt het.