10 tips een leugenaar te herkennen
Een leugentje om bestwil of probeert iemand je een loer te draaien? Mensen jokken wel eens, sommigen liegen er zelfs op los. Die laatsten zijn daar soms zo bedreven in dat het lastig te bepalen is of ze nu de waarheid spreken of keihard staan te liegen. Zou het niet handig zijn als je weet wanneer er gelogen wordt? Soms zijn het hele duidelijke tekenen die erop wijzen dat er wat op je mouw wordt gespeld, soms is het subtieler en lastiger te zien. Wanneer je de basis communicatie weetjes kent en weet waar je op moet letten, is het een stuk gemakkelijker om te voorkomen dat je gefopt wordt. In deze blog wat handige tips om een leugenaar te betrappen.
1. Oogcontact
Wanneer iemand geen of juist (te) veel oogcontact met je maakt, is dat een signaal dat je te maken kunt hebben met een jokkebrok. Wanneer iemand staat te liegen, heeft hij angst dat je hem doorgrondt en kijkt hij naar de vloer of vermijdt in ieder geval het oogcontact. Soms kan een leugenaar je aanstaren omdat dat hem het gevoel geeft dat dat het verhaal aannemelijker maakt. De fantast houdt vaak zijn ogen wat langer dicht wanneer hij of zij iets hoort wat hem niet bevalt. Handbewegingen naar de ogen is ook een indicatie dat de ander probeert de waarheid ‘niet te zien.’
2. Oogbewegingen
Let op de oogbewegingen van een persoon. Wanneer een persoon zich wat herinnert, zullen de oogbewegingen, voor jou als toeschouwer, naar rechts gaan (voor de persoon dus naar links). Wanneer er zaken verzonnen worden, gaan de ogen voor jou naar links. Dit gaat erg snel en je moet echt een patroontje zien om er conclusies uit te trekken. Zie het als een extra indicatie om een leugenaar te herkennen. Wanneer een persoon linkshandig is dan zijn de hierboven beschreven richtingen vaak precies omgedraaid. Dat komt omdat bij linkshandigen de hersenhelften omgedraaid zitten. Opletten geblazen dus!
3. De klemtoon valt anders
Jokkebrokken laten de klemtoon vaak anders vallen dan iemand die het echte verhaal vertelt. Denk eens aan Bill Clinton toen hij met het statement kwam: ‘I did NOT have sexual relations with that woman’. Op deze manier probeert de leugenaar extra duidelijk te maken dat hij het NIET gedaan heeft maar zorgt ervoor dat zijn verhaal juist ongeloofwaardiger wordt.
4. Vreemde lichaamstaal
Een misleider is vaak nerveus, hij draait zich weg van degene waarmee hij spreekt, hij knippert meer met zijn ogen, lacht minder en gaat op een andere toonhoogte spreken dan normaal. Vaak sluit hij armen en/of benen en ‘sluit’ hij zich af om niet teveel informatie weg te geven. Soms worden mensen erg onrustig non-verbaal als ze je bedotten. Let op hun body-language. Ze kunnen dat doen met een lichaamsdeel als een voet of een hand, zitten aan hun oor of neus of spelen met een pen of iets anders wat ze in handen hebben.
5. Om de hete brei heen draaien
De bedrieger probeert vaak het antwoord uit te stellen door een vertragingstechniek toe te passen. Hij vraagt dan bijvoorbeeld; ‘Van wie heb je dat gehoord?’ in plaats van je direct antwoord te geven op je vraag. Ondertussen maalt diens bovenkamer op volle toeren om met een geloofwaardig antwoord te komen.
6. Overvloedige informatie
Een fantast geeft je vaak extra informatie zonder dat je erom moet vragen. Alsof ze denken dat een uitbreiding van hun verhaal ze geloofwaardiger doet overkomen. Wat ze bereiken is het tegenovergestelde. Het verhaal wordt vaak te ingewikkeld om nog overend te blijven. Hoe meer het verhaal uitdijt, hoe meer kans dat je naar een fantasie luistert in plaats van naar de waarheid.
7. Te veel details
Een echt liegbeest zal je overladen met een uitweiding van allerlei onbenullige details en belangrijke zaken ontwijken. Het vreemde is dat deze details de leugenaar een wat zekerder gevoel geven terwijl de toehoorder het gevoel krijgt dat er iets niet in de haak is. Dit kan je helpen de bedrieger te ontmaskeren. Onthoudt een aantal van die details en vraag er later wat over om te checken of ze nog hetzelfde zijn. Waarschijnlijk niet als het verhaal verzonnen is!.
8. Defensieve houding
Iemand die een leugen vertelt wordt snel defensief. Hij of zij zal alles in het werk stellen om jouw aandacht van zichzelf weg te leiden. Ze zullen boos worden als je hun onschuld durft te betwijfelen. Ze proberen op zijn minst het onderwerp te veranderen en het gesprek in een andere richting te bewegen. Mensen die de waarheid vertellen hebben de tendens om precies het omgekeerde te doen. Zij zullen eerder zoiets hebben van: ‘Nou, dan geloof je het maar niet,’ en zijn daar dan gelaten onder.
9. Micro expressie
Micro expressie zijn kleine veranderingen in het gelaat. Een trillende lip, een spiertje links van de neus, een oor dat wat beweegt, het zijn allemaal kleine aanwijzingen die verraden of de waarheid of een verzonnen fabel wordt verteld. Dit gebeurt erg snel en geeft vaak direct een eerste indruk in het begin van een gesprek. Vaak merken we deze micro-expressies onbewust op en geven ze ons dat bekende onderbuik gevoel. We ‘weten’ dat het niet klopt maar kunnen er onze vinger niet op leggen.
10. Transpireren
Sommige mensen transpireren heftig wanneer zij een leugen vertellen. Leugendetectors meten dit daarom onder meer. Het is geen indicatie op zich maar een soort extra aanwijzing. Er zijn immers mensen die snel zweten wanneer ze nerveus of verlegen zijn. Wanneer het zweten samengaat met blozen, trillen en moeite met slikken dan worden de kansen dat je met een leugenaar te doen hebt een stuk groter.
11. (Vooruit dan, nog een laatste tip) Nog een keer
Vraag het verhaal nog een keer te vertellen. Een verzonnen verhaal maakt het lastig om alle details nog een keer te noemen. Je zou ook kunnen zien dat de bevraagde onrustig wordt, zich oncomfortabel gaat voelen en zich druk maakt over wat hij je nu moet gaan vertellen. Behalve naar de inhoud is het belangrijk om daarbij ook jouw onderbuik te raadplegen. Meestal voel je feilloos aan dat het verhaal niet voor de volle honderd procent klopt. Let wat meer op het gedrag van de persoon en kijk of je de hierboven genoemde tips terug ziet. Al gauw ga je merken dat het niet alleen je onderbuik was maar dat je een hoop zaken herkent die wijzen op een leugenachtig verhaal. Met deze tips in je achterhoofd zal het je voortaan minder snel gebeuren dat je bedot wordt!