Veel contacten hebben is een zegen. Het betekent ook dat er vaak een beroep op je gedaan wordt. “Zullen we een keer koffie drinken?” “Kom je naar mijn boekpresentatie?” “Kun je mijn zoon helpen met zijn scriptie?” Allemaal vragen die vaak leuk zijn om te doen, maar die ook vragen om jouw tijd en aandacht. Tijd en aandacht die je maar één keer geven kunt. Je kunt simpelweg niet alles aanpakken wat jouw kant op komt. Dus dat vraagt vaak om een vriendelijke, maar duidelijke ‘nee’. Het is een glibberig pad om een balans te vinden tussen de behoeften van andere mensen en die van jezelf. Het blijft lastig om een zowel duidelijke als respectvolle ‘nee’ te geven. Je wilt immers niet de relatie beschadigen, of de ander zich schuldig laten voelen alleen al omdat deze je iets gevraagd heeft.

Een duidelijke ‘nee’ vraagt dan ook om een plan en oefening. Hier is het plan, in 3 stappen:
Stap 1 voor 'nee' zeggen: bereid je voor
Het is een stuk eenvoudiger om ‘nee’ te zeggen tegen een uitnodiging wanneer daar een concrete reden tegenover staat. Dat rechtvaardigt jouw weigering om het verzoek te honoreren. Wanneer je van tevoren al keuzes gemaakt hebt waar je ‘ja’ tegen zegt, heb je automatisch een
kompas en een goede reden om ‘nee’ te zeggen tegen dat wat daarvan afwijkt. Wat je gaat helpen hierbij zijn ‘regels’ die je jezelf hebt gegeven om beslissingen over wat je wel of niet gaat doen. Je zou bijvoorbeeld jezelf een regel kunnen geven
om maximaal 2 keer per week ‘s avonds een afspraak te hebben. Die 2 keer wordt dan ingegeven door het feit dat vaker uitgaan je moe, sacherijnig of neerslachtig maakt. Wanneer je een derde verzoek krijgt bedank je vriendelijk en kun je, zonder hakkelend wat te moeten bedenken, vertellen dat je die week niet beschikbaar bent. Zo kun je jezelf regels geven voor maximaal 2 lunchafspraken, 2 lezingen, 1 interview enzovoort, enzovoorts. Wat je daarnaast kun doen is
vaste momenten blokken in je agenda. Zo sport ik 's ochtends om 07:00 uur, van half 9 tot half 10 werk ik mijn planning bij en schrijf ik een half uur aan een blog, om 10:00 uur spreek ik met mijn assistent de lopende zaken door. Dat zijn allemaal belangrijke activiteiten die nu (bijna) altijd kunnen doorgaan. Het helpt allemaal om een goede ‘nee’ te kunnen geven. Tenslotte, wanneer ik wel tijd tot mijn beschikking heb, stel ik mezelf altijd een paar belangrijke vragen: wil ik dit echt doen, of is het iets waarbij ik het gevoel heb dat ik het eigenlijk zou moeten doen? Brengt een ‘ja’ hier mij plezier of iets van betekenis? Zou ik het spijtig vinden wanneer ik dit zou moeten missen? Deze check zorgt ervoor dat is vervolgens met plezier ‘ja’ kan zeggen en me daar niet slecht of gestrest over hoef te voelen. Het leert je ook welke activiteiten jou het meest voldoening opleveren.
Stap 2 voor 'nee' zeggen: gewoon ‘nee’ zeggen
Hier onder heb ik 21 strategieën verzameld. Ze komen uit een artikel van Chistine Carter dat heet ‘I am already booked’:
- Vaag maar effectief ‘Bedankt dat je dat vraagt, maar dat gaat voor mij niet werken.’
- Het is niet persoonlijk ‘Bedankt dat je dat vraagt, maar ik maak geen afspraken terwijl ik aan mijn boek werk.’
- Vraag me wat later ‘Dat lijkt me erg leuk, maar ik ben niet beschikbaar tot eind augustus. Vraag je het me dan nog een keer?'
- Ik weet een ander voor je ‘Ik kan het niet doen, maar ik wed dat Hanny Keizer het wel kan. Ik zal haar eens polsen voor je.’
- Blijf het proberen! 'Geen van de genoemde data komen mij uit, maar ik zou graag met je afspreken. Kun je me wat alternatieve data geven?'
- Probeer het op het laatste moment nog eens 'Ik kan op dit moment geen gaatje vinden in mijn agenda voor deze maand. Ik zou het graag een keer willen inpassen. Zou je me voordat je dat gaat doen nog eens willen bellen?'
- Dankbaar 'Dank je wel voor je enthousiasme en je support. Het spijt me dat ik je nu niet helpen kan.'
- Geef hem een kans 'Weet je, ik krijg veel kansen om een dergelijke interview te doen. Laten we ….... een kans geven om je daarbij te helpen.'
- 5-minuten-gunst ‘Ik kan helaas niet spreken op die bijeenkomst, maar ik wil je wel helpen om het in mijn blog te promoten.'
- Gewoon ‘nee’ ‘Bedankt, ik moet helaas passen.’ (Gewoon zeggen en dan stil zijn.)
- Elegant ‘Ik waardeer het enorm dat je me vraagt, maar ik heb mijn tijd al aan wat anders gecommiteerd.’
- Excuus ‘Ik zou willen dat ik het kon doen, nu past het echt niet voor mij.’
- Iemand anders heeft beslist ‘Ik heb mijn partner (collega, compagnon, echtgenoot, etc.) beloofd dat ik geen nieuwe projecten meer aanneem. Ik werk eraan wat meer balans in mijn leven te brengen.’
- Je familie gaat voor‘Dank je wel voor de uitnodiging, op die dag heeft mijn zoon een voetbalwedstrijd en ik die wil ik voor geen goud missen.’
- Ik weet iemand anders‘Helaas heb ik daar momenteer de tijd niet voor. Ik zal iemand aanbevelen die je daarbij helpen kan.’
- Ik ben al geboekt‘Ik waardeer dat je daarbij aan mij dacht, echter heb ik al een reservering staan voor die dag.’
- Grenzen stellend‘Ik zal je zeggen wat ik niet en wat ik wel kan doen. Wat ik niet kan doen is ... Wat ik wel kan doen is ...’
- Geen ja, geen nee‘Laat me er even over nadenken, ik kom er bij je op terug.’
- Geen antwoord ‘..’Niet alle verzoeken verdienen een antwoord. Het voelt onbeschoft om een verzoek te negeren, maar er zijn voorbeelden te noemen dat negeren de beste manier is om gezichtsverlies aan beide kanten te voorkomen.
- Heel duidelijk‘Onlangs heeft mijn dochter een blessure opgelopen tijdens sport. Ik ben de hele week druk geweest met bezoeken aan de eerste hulp, de specialist, de fysio, enzovoorts, enzovoorts. Ik vertel maar wat er nu speelt in mijn leven, zodat je begrijpt dat ik nu niet kan ingaan op dit soort verzoeken.’
- De rek eruit‘Ik zit helemaal vol.’
Dat waren 21 voorbeelden om op een veilige manier ‘nee’ te zeggen en duidelijk te maken dat we niet willen/kunnen ingaan op het verzoek zonder dat de ander het als een persoonlijke afwijzing ervaart. Bedenk: 'nee' zeggen tegen iets, is 'ja' zeggen tegen jezelf. Je kunt pas voor anderen zorgen, wanneer je eerst voor jezelf zorgt.
Stap 3 voor 'nee' zeggen: kijk niet meer om
Wanneer ‘nee’ zeggen voor jou ook een ding is; probeer het toch wel gewoon eens. Op dit moment heeft één op de acht professionals in Nederland burn-outverschijnselen. ‘Nee’ zeggen helpt om wat druk van de ketel te laten en je
stress te reduceren. Veel onderzoeken laten zien dat wanneer we een beslissing nemen waar we later op terug kunnen komen, we veel minder gelukkig zijn met het genomen besluit dan wanneer we beslissen en niet meer omkijken.
Wanneer je besluit om ‘nee’ te zeggen, focus je dan op hetgeen waar je op dat moment ‘ja’ tegen zegt. Spijt is een zinloze emotie. En, wanneer je je hebt voorbereid (stap 1), ook totaal onnodig.
Want waar het uiteindelijk om gaat; dat je kunt genieten wat je op dit moment doet, wat dat ook zijn mag. Het is een keuze waar jij ‘ja’ tegen hebt gezegd. Laat je me weten wat jouw favoriete manier is om ‘nee’ te zeggen? Dank je wel voor je ‘ja’ tegen het lezen van deze blog!
Op jouw succes!