Gevoelens hebben een functie. Ze vertellen ons wat we nodig hebben. Ze leren ons onze behoeften te ontdekken. En dat is belangrijk. Want als we onze behoeften niet kunnen vervullen zijn we niet gelukkig. Soms worden we zelfs ziek. (Burn-out) We zijn allemaal geboren met 4 primaire gevoelens. Die we, om het makkelijk te maken, allemaal laten beginnen met een B.
Je hebt er veel meer maar alle andere emoties (schaamte, teleurstelling, medelijden, jaloezie, etc). Deze vallen onder secundaire emoties omdat er denken bij te pas komt. In deze blog laat ik secundaire emoties buiten beschouwing.
Emoties zijn belangrijk. Gevoelens vertellen je over welke behoeften je vervult wilt hebben. Wat voor jou dus belangrijk is! Laten we deze 4 primaire emoties eens wat nader bekijken.
Blij
Blijdschap vertelt je dat al je behoeften op dat moment vervult zijn. Kijk maar naar de blije baby. Deze is gelukkig totdat er een behoefte niet vervuld wordt. Dan laat ie dat, luidruchtig, merken. Blijdschap geeft aan dat het goed is. Je bent gelukkig met dat wat er is of je hebt er juist veel lol in. Blijdschap is tijdloos. .
Bang
Bang ( Angst) is de gekoppeld aan de toekomst. Angst voel je wanneer een ongewenste situatie zich aandient of zelfs alleen maar in je gedachten opkomt. Een situatie die je niet wilt, die bedreigend is of je onzeker maakt. Angst prikkelt ons ervoor te zorgen dat datgene waar we bang voor zijn niet gaat gebeuren. In het dierenrijk noemen we dat Freeze, Fight, Flight. Je kunt dus voor iets wegvluchten, je ervoor verbergen of juist erop afgaan om het te voorkomen.
Boos
Boos is gekoppeld aan het nu. Boos is de emotie die je voelt wanneer een ongewenste situatie zich nu op dit moment voordoet. Het is van de vier primaire emoties diegene die het meest dicht staat bij het krijgen van directe energie. Er komt vaak adrenaline vrij. En dat is handig, want bij deze emotie is er ook vaak weinig tijd. We willen dat de ander ziet dat we boos zijn. Door onze boosheid maken we onzelf als het ware 'groter' en imposanter. Vaak vinden we het moeilijk om boosheid op het moment zelf te uiten. We uiten onze boosheid pas later, als we er iemand anders over vertellen. Omdat we ons niet werkelijk hebben kunnen uiten, kunnen we dat soort boosheid soms jarenlang met ons meedragen. We kunnen bijvoorbeeld een hele tijd later onredelijk of boos worden tegen iemand in een situatie die daar enigszins op lijkt of op iemand die op die persoon lijkt.
Bedroefd
Bedroefd zijn (Verdriet) is gekoppeld aan het verleden. Verdriet is het proces van het aanvaarden van een ongewenste situatie. Iets waar je niks meer aan kunt doen. Zoals bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, het verliezen van je baan, een chronische ziekte, geen kinderen kunnen krijgen. Verdriet laat je voelen hoe belangrijk datgene of diegene voor je was. Het brengt je in verbinding met jouw waarde (behoefte) Door verdriet te hebben (rouwen), maak je ruimte voor iets nieuws. Verdriet lucht op. Verdriet helpt je te kunnen loslaten. Boos kan kort en hevig zijn. Verdriet kost vaak meer tijd. In onze Westerse wereld is dat wel eens lastig. Rationeel als we zijn (of zouden willen zijn) vinden we dat we er na 1 of 2 weken wel 'klaar mee moeten zijn'. Verdriet verdwijnt echter niet door er geen aandacht aan te schenken. Zo is het echter ook met de andere emoties.
Emoties worden, onterecht, vaak ervaren als soft en wollig. 'We zijn tenslotte een commerciële organisatie' is bijvoorbeeld zo'n argument. De spreker vergeet even dat er op dat moment al een emotie in het spel is bij hem... Emoties zijn juist belangrijk. Zij vertellen ons wat wij, of onze klanten, gasten, bewoners, cliënten of hoe de 'klant' bij u ook heet, nodig heeft.
We vinden het vaak moeilijk onze eigen emoties te benoemen. Laat staan die van onze klanten. Toch geeft juist het communiceren van onze emoties verbinding en brengt het ons dichter bij onze eigen en gezamenlijke doelstellingen (behoeften). Dat is nog eens verbindend communiceren.
GOAL trainingen biedt trainingen en workshops verbindend communiceren:
Workshop Verbindend Communiceren
Training Verbindend Communiceren
Emotioneel of rationeel? Hoe beslissen we eigenlijk?
Hoe krijg je controle over je emoties en weet je het verschil tussen emoties en gevoelens?